Met pijn in ons hart hebben wij veel te vroeg afscheid moeten nemen van onze zanger Frans Doff-Sotta. Tijdens de indrukwekkende uitvaart in een afgeladen Auberge de Rousch te Heerlen heeft collega-zanger en vriend Donné Wetsels (links op 1e foto) een prachtige tekst opgelezen voor onze overleden zangersvriend Frans (rechts op 1e foto). Deze willen we graag hier delen ter ere van Frans.
De originele voorgelezen tekst is in het Limburgs. Toch, voor de mensen die moeite hebben met Limburgs lezen, hebben we ook een vertaling naar het Nederlands geplaatst ónder de Limburgse tekst en foto’s.
Leef luuj,
Sinds d’r Frans bej ozze koër, d’r Joep, koam, han ich neëve hum gezeëte bej de rippetiesies. D’r band dea doa ontsjting, woar vuur os allebej hiël bezonger, maar eegelik binne d’r koër gans geweun. V’r zind unne groep echte vrungj. Vanoet die pesitie sjtoan ich heej.
Ut woar enkele monde geleeje, urriges vuur de meivakans. Frans, doe woarsj saame mit ut Margaret noa de rippetiesie gekoame en noa aafloop zoote v’r aa d’r sjtamdusj in de kaffee van An d’r Put mit un beertje. Margaret zoot tiggenuuver mich, en doe pakdes unne sjtool en gings nëave mich zitte. Ich woos op ing of anger meneëjr welke vroag koam: of ich get wool zaage op dizze daag. ‘Netuurlik wil ich dat’, zag ich, maar vier wiste allebej dat dat nit woar is: ich wool dat ech nit: toen nit, en noe ich heej sjtoan al hielemoal nit. Mar ich dun dit vuur dich, Frans, en vuur dieng vrouw Margaret, vuur dieng mëädjes Danique en Lyzanne, vuur dieng klingkinger, diengj femielie, en dus och vuur ozze koër, d’r Joep. Nou, doa kumpte dan.
Wat zal ich vertelle uuver dich, Frans? D’r is zoëw veul, wat ik zou kenne zaage uuver de letste zes joar. Want v’r kenne os nog niet zoe lang, ut zal urriges ronk d’r iërsjte projektkoër D Y R 1 gewëa zieje, dat d’r Hans Erfkemper dich nëave mich zat. Bin ut lang nit altiejd mit um ins, mar dat woar inne meesterzet van um, mot ich towgeëve. Noe haow ich twiëje Frenskes nëave mich zitte, inne rechts, d’r jongere broar van Hans dea ich intussje al miër dan 25 joar ken. En inne Frans links: dat woarsj doe. D’r klik woar metee doa: ich haow sjnel durrig das doe serieus mit moeziek beezig wools zieje, juus wie ich, mar dat dat och saame koët goa mit ing bietje sjtomme kál – tot d’r Juul of Léon os tot de orde reep.
Mar ut fijnste aan os wëakelikse rippetiesies as ich nëave dich zoot – en vaak och doanoa in de wiëtsjaft van An d’r Put – zint toch waal de goei gesjprekke, ziëker in de tiejd dat ich ut zjwoar how mit miengj ziekte. Doa wil ich dich ech vuur bedanke, Frans Die gesjprekke gonge dan uuver de echt belangrieke zaake: femielie, met naame de kingjer, gezonkheet, wirrik, de formule 1. Doe koëts ech goot loestere, mit oprechte belangsjtelling. En as doe dan get verteldets,bleek das doe och waal al ut een en anger haowts mitgemaak op al die fronte. Mar doe bleefs positief, maktes een grepke en koëts vaak ook de boel relativeere, och noadat dieng sietuaasie bej mich alle alarmbelle doog rinkele, umdat ich die mar al te goot kende. En ondanks der stjomme kaal zoew heej en doa, woarsj te och neejt bang om zellef kwetsbaarheet te toone, en dat vong ich ontzettend sterrik, ziëker in unne stjoere mannekoër. Mar eegelik past dat juus bej os, en doarum huurst doe och zo goot bej d’r Joep. En ich bin nit der eenige dëä dat vink, as ich zoew achter mich kiejk!
Want los van dea stjomme kaal as os vrouwluuj d’r nit bej zint, is dat wat os va d’r Joep bejee bringt: de moeziek en de vrundsjap vuur en mit elkaar. En doe bis mit naame in dat letste stjuk ontzettend sjterrik: ich woos dat ich unne vrunk der bej how ondanks leefteedsversjil, en ondanks ut feit dat v’r elkaar mar zoë kort koërsjte. En zoe numdeste mich och altiëjd – ‘vrunk’ – vanaaf ut begin bis ut eind, en ich vong dat hiëjl spesjaal. Dieng lëävesinstjelling en kiek op de luuj um dich hin makte dich enorm krachtig, och wiej ut ech moeilik woët. Twieje wëäke geleëje zags se noch das te hïelemoal nit sjterrik bis, mar juus durrig dat te zaage, bewies te ut teegedeel. En Frans, d’r mood woamit das doe de letste wëäk bis aagegange, sjprik vuur zich en dat zal ich altiëjd onthaowte.
En wat ich ziëker och onthaowt, is os vaste reaksie as v’r wer get neejt goot zonge, neejt noa de noëte keeke, of vol d’r nëäve zoote: altiëjd volledig ontkenne, dat ut aan os loog. Mit één zinnetje makte viër os d’r ongerling dan vanaaf: ‘Maar viëjr zitte goot!’ Dat woar natuurlik vuural errig leuk as ut daadwirrekelik neejt aa os loog… Dat zinnetje zal altiejd in miene kop bliëve klinke, as ich aa dich dingjk: Mar viëjr zitte goot. Och as ut ins moeilik geejt, of ich zit d’r neave. Dan veul ich mich direk get beëter. Ich haop daste noch vaak bej os zuls ziëje, bej de proof en bej de concerte. Dan weet ik dat v’r goot zitte.
Ut sjtuk dat viër dalik vuur dich gunt zinge, kennste mar al te goot: ut giëf aa wie vier as vrung bej d’r Joep mit mekaar um gunt en woarum daste doa zoe goot bej pasts. Vuur mich persoënlik giejf ut och aan wiej ich mich de letste rippetiesies das te neave mich zoots, zal herinnere: dichtbej, unne erm, unne knuffel, umdat v’r och waal wiste dat dizze daag zow koome.
En manne van d’r Joep, ich sjtoan heej nit alling naames os. D’r Frans mit ziengj gezin had aafgeloope wëäk in ing berich aa de Juul aangegoave, wie fijn hëä ut vong um lid te zieje va ozze koër. Noa uuverlegk mit Juul leek ut os beëter dat hea dirigeert en ich ut vertel, angesj gunt de stukke missjiens waal hiël vream klinke… Dit is wat Frans os noch wool zaage.
Ich wil uch ontzettend bedanke dat ik deel oet han mooge maake va dizze geweldige koër. Er zit in mieng hart goa zitte en ut woar unne iër om ongerdeel te zieje van uch. Ich gun uch, ut lache mit uch, ut saame zinge en netuurlik de ‘derde hellef’ hiëjl errig misse. Verder ving ich ut geweldig dat iër dit vuur mich wilt doewe vandaag, och al ken ich ut zellef nit mier huure. Want ich han menig kiëjr van dis sjunne leedjes moge geniete. Hiël veul dank doavuur en vuur de gezellige joare bej uch. Ut geejt uch goot.
Leefs, Frans, Margaret, Danique en Lyzanne.
Nou Frans, vrunk, dan zulle ver os best mar uns goa doewe. Ich weet waal, das te os huüsj. V’r zaage dich: Adieje. Gank diejne wëäg en blief altiejd zinge, woa ste och bis. Dan zit ste altiejd goot. En as viër dich dan huure, in gedachte, dan gelt dat och vuur os. Frans, bedankt vuur alles!
Lieve mensen,
Sinds Frans bij ons koor, d’r Joep, kwam, heb ik naast hem gezeten bij de repetities. De band die daar ontstond, was voor ons allebei heel bijzonder, maar eigenlijk binnen het koor heel gewoon. We zijn een groep echte vrienden. Vanuit die positie sta ik hier.
Het was enkele maanden geleden, ergens voor de meivakantie. Frans, jij was samen met Margaret naar de repititie gekkomen en na afloop zaten we aan de stamtafel in het café van An d’r Put, met een biertje. Margaret zat tegenover mij, en jij pakte een stoel en ging naast mij zitten. Ik wist op een of andere manier welke vraag kwam: of ik iets wilde zeggen op deze dag. ‘Natuurlijk wil ik dat’, zei ik, maar we wisten allebei dat dat niet waar is: ik wilde dat echt niet, toen niet, en nu ik hier sta al helemaal niet. Maar ik doe dit voor jou, Frans, en voor je vrouw, voor je meisjes Danique en Lyzanne, voor je kleinkinderen, je famile en dus ook voor ons koor, ‘D’r Joep’. Nou, daar komt-‘ie dan.
Wat zal ik vertellen over jou, Frans? Er is zo veel, wat ik zou kunnen zeggen over de laatste zes jaar. Want we kennen elkaar nog niet zo lang, het zal ergens rond het eerste projectkoor, Do You Remember 1 geweest zijn, dat Hans erfkemper je naast mij zette. Ben het lang niet altijd met hem eens, maar dat was een meesterzet van hem, moet ik toegeven. Nu had ik twee Fransjes naast me zitten, eentje rechts, de jongere broer van Hans, die ik intussen al meer dan 25 jaar ken. En een Frans links: dat was jij. De klik was er meteen: ik had snel door dat jij serieus met muziek bezig wilde zijn, net als ik, maar dat dat ook samen kon gaan met een beetje domme praat – tot Jules of Léon ons tot de orde riep.
Maar het fijnste aan ons wekelijkse repetities als ik naast je zat – en vaak ook daarna in het café van An d’r Put – zijn toch wel de goede gesprekken, zeker in de tijd dat ik het zwaar had met mijn ziekte. Die gesprekken gingen dan over de echt belangrijke zaken: familie, met name de kinderen, gezondheid, het werk, de Formule 1. Jij kon echt goed lusiteren, met oprechte belangstelling. En als je dan iets vertelde, bleek dat jij ook wel al het een en ander had meegemaakt op al die fronten. Maar jjij bleef positief, maakte een grapje en kon vaak ook de boel relativeren, ook nadat jouw situatie bij mij alle alermbelle liet rinkelen, omdat ik die maar alt e goed kende. En ondanks die domme praat zo hier en daar was je ook niet bang om zelf kwetsbaarheid te toenen, en dat vond ik ontstennten sterk, zeker in een stoer mannenkoor. Maar eigenlijk past dat net bij ons, en daarom hoor jij ook zo overduidelijk bij ‘D’r Joep’. En ik ben niet de enige die dat vindt, als ik zo achter me kijk!
Want los van die domme praat als onze vrouwen er niet bij zijn, is dat wat ons van ‘D’r Joep’ samenbrengt: de muziek en de vriendschap met en voor elkaar. En jij bent met name in dat laatste stuk ontzettend sterk: ik wist dat ik een vriend erbij had ondanks leefstijdsverschil, en ondanks het feit dat we elkaar maar zo kort kenden. En zo noemde je mij ook altijd – ‘vriend’ – vanaf het begin tot het eind, en ik vond dat heel speciaal. Jouw levensinstellen en kijk op de mensen om je heen maakte je enorm krachtig, ook toen het echt moeilijk werd. Twee weken geleden zei je nog dat je helemaal niet sterk bent, maar juist door dat te zeggen, bewees je het tegendeel. En Frans, de moed waarmee je de laatste week bent aangegaan, spreekt voor zich en dat zal ik altijd onthouden.
En wat ik zeker ook onthoud, is onze vaste reactie als we weer iets niet goed zongen, niet naar de noten keken, of er volledig naast zaten: altijd volledig ontkennen, dat het aan ons lag. Met één zinnetje maakten we ons er dan onderling vanaf: ‘Maar wij zitten goed.’ Dat was natuurlijk vooral erg leuk als het daadwerkelijk niet aan ons lag. Dat zinnetje zal altijd in mijn hoofd blijven klinken, als ik aan je denk: ‘Maar wij zitten goed.’ Ook als het eens moeilijk gaat, of ik ernaast zit. Dan voel ik me direct iets beter. Ik hoop dat je nog vaak bij ons zult zijn, bij de repetitie en bij de concerten. Dan weet ik dat we goed zitten.
Het stuk dat we dadelijk voor jou gaan zingen, ken je maar al te goped: het geeft aan hoe we als vrienden bij ‘D’r Joep’ met elkaar omgaan en waarom jij daar zo goed bij past. Voor mij persoonlijk geeft het ook aan, hoe ik me de laatste repetities dat je naast me zat, zal herinneren: dichtbij, een arm, een knuffel, omdat we ook wel wisten, dat deze dag zou komen.
En mannen van ‘D’r Joep’, ik sta hier niet alleen namens ons. Frans met zijn gezin heeft afgelopen week in een bericht aan Jules aangegeven, hoe fijn hij het vond om lid te zijn van ons koor. Na overleg met Jules leek het ons beter, dat hbij dirigeert en ik het vertel, anders gaan de stukken mischien wel heel vreemd klinken…
Dit is wat Frans ons nog wilde zeggen.
Ik wil jullie ontzettend bedanken dat ik deel uit heb mogen maken van dit mooie geweldige koor. Jullie zijn in mijn hart gaan zitten en het is een hele eer geweest om deel uit te mogen maken hiervan. Ik ga jullie, het lachen met jullie, samen zingen en natuurlijk de derde helft heel erg missen. Verder vind ik het geweldig dat jullie dit voor mij willen doen op deze dag, ondanks dat ik het zelf niet meer zal horen. Maar ik heb menige keer mogen genieten van deze geweldig mooie liedjes. Heel veel dank hiervoor en de mooie gezellige jaren bij jullie. Het ga jullie goed!
Liefs,
Frans, Margaret, Danique en Lyzanne
Nou Frans, vriend, dan zulle we ons best maar eens gaan doen. Ik weet wel zeker dat je ons hoort. We zeggen je: vaarwel. Ga jouw weg en blijf altijd zingen, waar je ook bent. Dan zit je altijd goed. En als wij je dan horen, in gedachte, dan geldt dat ook voor ons. Frans, bedankt voor alles!
